Terugblik...

Vorig jaar rond deze datum ging het heel slecht met mijn moeder. 

Ze konden niets meer voor haar doen. De tumoren die in haar rug zaten, groeiden zo snel en beklemden haar darmen. Wat betekende dat alles wat ze at, weer uitgespuugd werd. De verpleegkundigen kwam elke dag een paar keer. want ze kreeg nu terminale zorg. Wat de verpleegkundigen zo verbaasden was haar positieve energie. 

Kom we gaan eerst een kopje koffie drinken en een sigaretje roken zei m'n moeder tegen de verpleegkundige. En dan kan de morfinepomp wel opnieuw gevuld worden. Even kletsen en dan weer verder. Ze kreeg veel kaarten, bloemen, en eten. Want ze wou blijven eten, want, zei ze, als ik maar wat binnenkrijg dan kan ik misschien nog wat langer leven. 

Iedereen kwam langs om te kletsen. We voelden allemaal

Zoveel pijn en verdriet. Maar ma vroeg altijd hoe het met hun ging en praatte over de alledaagse dingen. Ook hebben we veel met haar gepraat. Wat ons dwars zat, hoe we ons voelden. Eigenlijk allemaal dingen wat je normaal niet zo 1,2,3 bespreekt. Het moeilijkste en meest hartverscheurende was dat mijn moeder zoveel verdriet had met het idee dat ze ons moest achterlaten. Dat ze haar kleinkinderen niet zag opgroeien, dat ze mijn jongste zoontje Liam bijna niet heeft kunnen verzorgen en knuffelen en vasthouden. Hij was 6 maanden toen ze met chemo begon. En tijdens en een week na de chemo mogen baby's niet bij je komen en na een week mag je ze weer vasthouden. Dat deed haar heel veel pijn. Ze hield zoveel van haar kleinkinderen. Ook haar ( stief) kleinkinderen waren alles voor haar. 

Ze vond het fijn als ze er waren. 

De laatste 3 weken werd het steeds zwaarder. Ze werd steeds dunner, kreeg steeds meer pijn en de morfine werd steeds weer verhoogd. Eerst kon ze nog zelf naar de keuken lopen om haarzelf te wassen en om te kleden. Een week verder werd dit steeds moeilijker en deed ze dit zelf in haar bed in de woonkamer. De laatste week moesten we haar helpen met wassen en omkleden. Ze vond dit erg vervelend voor ons en voor haarzelf. Wij deden het met alle liefde van de wereld. 

Elke dag was ik bij mijn moeder de laatste weken. Wassen, strijken, vooral dat strijken want ze hield niet van ongestreken kleding en beddengoed. O wat had ik een hekel aan beddengoed strijken. In mijn ogen totale onzin. Maar ma wou dat graag dus ik ging naar zolder, muziekje er op en in gedachten en herinneringen ophalend streek ik haar beddengoed. 

Elke ochtend de kids naar school brengen en dan naar ma. Kopje koffie, sigaretje, dan kwamen de verpleegkundigen, of ze waren er al als ik kwam. Weer koffie en sigaretje.

Elke dag trok ik voor mijn moeder een engelenkaart. Of die trok ze dan zelf. Prachtige mooie boodschappen die we dan besproken. Ik gaf haar Reiki op haar been die zoveel pijn deed. Ze vond dat erg fijn. 

We hebben samen met ma en Freddy en Nicole de kaart uitgezocht voor de crematie. En alles wat er bij komt kijken. Ze wou  geen aula met koffie en cake maar wou dat we allemaal naar het zaaltje van mijn oom en tante gingen. Dat gebouw met zoveel herinneringen. Want daar zaten wij op de drumband. En hebben ma,

M'n zusje en ik hele mooie herinneringen aan. Dat zaaltje gaf ik de eerste verjaardag van mijn dochter. Daar werd haar 55 ste verjaardag gevierd en daar wou ze ook dat iedereen na de crematie naartoe kwam. 

En ze wou dat wij, als iedereen weg was, samen met de familie gingen eten. En dan hebben we gedaan. 

De laatste week ging het hard achteruit ze voelde zich steeds zwakker. Ze hebben het over euthanasie gehad. En over sedatie. 

De mensen die haar nog wouden zien konden langskomen want ze voelde dat ze weggleed. 

Zondag 22 februari ging ik weer naar mam, ze hadden Chinees besteld en ze had goed gegeten en het smaakte haar goed zei ze. We

Hadden het over euthanasie en die zouden woensdag 25 februari langskomen om een datum vast te zetten. Maar straks komen ze er met die naald aan en durf ik niet meer? Nou dan doe je het niet. Of ze gaan sederen zei ze ( langzaam de medicatie ophogen tot ze langzaam wegglijd en haar hart stopt. Ja, maar straks duurt dat heel lang en lig ik een paar weken in coma? Dat vind ik vervelend voor jullie, zei ze. Altijd dacht ze aan andere mensen. Ik zei, ik hoop dat je deze keuzes niet hoeft te maken en rustig inslaapt. Ja dat hoop ik ook zei ma. 

Maandag 22 februari. 

We durfden ma niet meer alleen te laten. Freddy moest ergens naartoe en moest om 08:15 weg. En ik zou zo snel mogelijk naar haar toe zodat ze niet alleen was. Ze zou een kwartier alleen zijn. Ik was er om half 9. Kids snel bij school afgezet en Liam bleef bij papa. We hadden een raar gevoel over deze dag. 

En ons gevoel klopte. Ma was aan het wegzakken. Ik kwam binnen en zag haar op bed liggen. Ze kon niet meer praten en haar lichaam maakte ongecontroleerde bewegingen. Mijn hart ging als een gek tekeer maar ik probeerde rustig te blijven. Ik ging bij haar zitten en vroeg of ze me kon horen. 

Ze knikte ja... Ik vroeg haar of ze bang was. Wel 10 keer heb ik dit gevraagd want we voelden allebei dat het niet meer lang zou duren. Ik bleef bij haar zitten en vroeg of ik Freddy moest bellen. Nee zei ze, ik bleef bij haar zitten. Rustig en kalmeren zover ik dat kon. Want was zelf best in paniek. Het is goed zo mam. Het is genoeg geweest. Ik ben zo trots op je. Ik hou van je, dank je mam voor alles wat je mij hebt geleerd en  gegeven. 

Nu ik dit zo schrijf is het alsof ik weer in het moment zit. Alsof ik daar samen met ma zit. 

Mam, zou ik nu Freddy bellen? Ja knikte ze. Freddy gebeld en die was er binnen no time. Mijn zusje gebeld en die kwam er ook aan. 

Ze kreeg rond 12:00 een spuitje om haar lichaam rustig te maken en ze zakte langzaam weg. Je voelde veel weerstand bij haar. Ze zakte weg maar vocht ook om nog hier te blijven. De mensen die wouden konden nog komen om afscheid te nemen. Ze vond het fijn als ze mensen hoorden maar werd ook onrustig. We bleven tegen haar praten. Ze kreeg rond 17:00 nog een spuit en ze werd iets rustiger.

Dinsdag 24 februari. 

De verpleegkundigen kwamen steeds kijken hoe het ging. Wij vroegen ik weet niet hoe vaak, heeft ze geen pijn, is ze niet bang? 

Maar ze zeiden dat ze al diep in slaap was nu. En dat het een kwestie van tijd was dat haar hart er mee op zou houden. 

Rond 17:00 hebben we nog wat gegeten en zijn mijn zusje en ik naar huis gegaan. 

Later ben ik nog even geweest en twijfelde sterk of ik die avond en nacht zou blijven of dat ik gewoon thuis zou blijven. Mijn gevoel zei dat ik thuis moest blijven omdat het dan misschien voor haar makkelijker zou zijn om los te laten. Ik zat thuis, wetende dat het niet lang meer zou duren. Mijn kinderen hadden schoolvakantie en sliepen bij hun vader. Liam was bij mij. 

Aangezien kleine man toen ook zo slecht sliep. Lag ik boven bij hem in bed. 

Rond 23:00 werd schrok Liam wakker en keek naar het plafond. M'n zusje geappt en ook haar dochter bleek wakker te zijn geworden. 

Toen kreeg ik een telefoontje van Freddy. Ma was overleden... Ze was rustig ingeslapen. 

Ik was opgelucht. Ma was verlost van pijn en ze ging nu naar haar

Moeder en andere overleden dierbaren. Vanaf toen ging alles als in een waas voorbij. En je gaat op de automatische piloot. Dat duurde tot na de crematie. Paniek sloeg toe toen de kist werd gesloten. Dit is echt de laatste keer dat we haar kunnen zien, aanraken. Voelen. Een kus geven. 

Nu een jaar verder en we hebben bijna alle eerste keren gehad. Sinterklaas, oud en nieuw. De verjaardagen van de kinderen en haar eigen verjaardag. 

Over 3 weken is ze een jaar overleden. 

Ik mis haar elke dag. Soms paniek want dan besef je dat ze echt nooit meer terugkomt. De pijn is nog net zo heftig als in het begin. 

Maar ik weet dat ze bij ons is. Ik weet dat ze op ons let en ik weet dat ze ons tekens geeft. 

Zoals ik nu ook weet dat ze bij me

Is nu ik dit schrijf. Ik voel de warmte van haar liefde. 

Lieve mam, voor altijd in ons hart, voor altijd aan onze zijde. 

Nathalie